اثر مخرب محرومیت از خواب بر فعالیت های شناختی
انجمن پارسیان: نتایج یك طرح پژوهشی نشان داده است محرومیت از خواب موجب كاهش فعالیت های شناختی افراد شده و سلامتی آنان را با خطر مواجه می كند.
به گزارش انجمن پارسیان به نقل از معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، علی احمدعلی پور عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشكی تبریز و مجری یك طرح پژوهشی تحت حمایت ستاد توسعه علوم و فناوری های شناختی معاونت علمی و فناوری اظهار داشت: برمبنای نتایج اولیه این طرح تحقیقاتی، محرومیت از خواب موجب كاهش فعالیت های شناختی افراد شده و سلامتی آنان را با خطر مواجه می كند.
وی عنوان كرد: هنوز علت دقیق اینكه چرا انسان ها به خواب نیاز دارند، كاملاً شناخته شده نیست اما محرومیت از خواب اثرات مخرب زیادی بر سلامتی و عملكرد شناختی افراد دارد.
این محقق افزود: نتایج این طرح تحقیقاتی كه با حمایت ستاد توسعه علوم و فناوری های شناختی معاونت علمی و فناوری و با همكاری چند دانشگاه داخلی و خارجی در حال انجام می باشد، نشان داده است بی خوابی می تواند اثرات نامطلوبی بر روی رفتارهای ذهنی، جسمی و سایر رفتارهای فرد داشته باشد.
عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشكی تبریز با اشاره به اینكه كمبود خواب و اختلالات مربوط به خواب از شایعه ترین مشكلات جهان كنونی است، اظهار داشت: مطالعات جدید نشان می دهد، بی خوابی حتی به مدت یك شبانه روز موجب ایجاد بعضی از علایم «سایكوز» یا «روان پریشی» می شود. فعال شدن سیستم «اندوكانابینوئیدی» در افرادی كه گرفتار محرومیت از خواب هستند، موجب افزایش اشتها و پرخوری و در نتیجه چاقی آنان می شود.
وی ابراز كرد: شناسایی مسیرهای مولكولی دخیل در بروز اثرات روانی مخرب ناشی از محرومیت از خواب می تواند بطور بالقوه روش های جدیدی برای توسعه داروهای مؤثرتر برای بیماری های «سایكوتیك» پدید آورد.
به گفته علی پور، این طرح تحقیقاتی در ستاد با عنوان نقش سیستم «اندوكانابینوئیدی» در اختلالات شناختی و سایكوتیك ناشی از محرومیت از خواب در «رت» به تصویب رسید و در اجرای این پژوهش شماری از محققان و متخصصان رشته های مختلف پزشكی در داخل و خارج از كشور مشاركت دارند.
وی اضافه كرد: در این طرح، برای نخستین بار نقش "سیستم «اندوكانابینوئیدی» در مدل «سایكوز» ناشی از بی خوابی عنوان شد و همین طور اثرات محرومیت از خواب بر روی رفتار جنسی باز مورد بررسی قرار گرفت و برای اعمال محرومیت از خواب، از دو روش محرومیت از خواب REM (خواب فعال یا خواب متناقض)و محرومیت از خواب كامل استفاده شد.
به گفته این محقق، بخش اعظم این پروژه با همكاری شماری از محققان و متخصصان به اتمام رسیده است و داده های جمع آوری شده در مرحله آنالیز قرار دارند و در صورت مشخص شدن نقش دقیق سیستم «اندوكانابینوئیدی» می توان به توسعه روش های درمانی و دارویی مبتنی بر این سیستم امیدوار بود. آنالیز اولیه بر روی نتایج این طرح نشان داده است محرومیت از خواب REM به صورت مزمن اثرات بیشتری از محرومیت از خواب كامل دارد و نتایج مطالعات مولكولی نشان داد میزان بیان آنزیم FAAH كه موجب تخریب اندوكانابینوئیدها می شود در مدل REM كاهش بسیار مدلول داری دارد و كاهش این آنزیم، موجب كم شدن تخریب اندوكانابینوئیدها و بنا بر این افزایش فعالیت این سیستم می شود.
وی اظهار داشت: بی خوابی می تواند اثرات مضری همانند استعمال مواد مخدر بر بدن و خصوصاً مغز داشته باشد. اختلالاتی كه در طول روز به واسطه محرومیت از خواب در كارهای روزانه افراد ایجاد می شود تقریباً در تمامی افراد دیده می شود. یك شب محرومیت از خواب منجر به كاهش عملكرد شناختی (مانند حافظه، تمركز و غیره) در حدود ۳۰ الی ۴۰ درصد می شود در حالیكه این محرومیت به میزان دو شب موجب كاهش ۶۰ الی ۷۰ درصدی عملكرد شناختی در نزد افراد خواهد شد.
وی با اشاره به اینكه محرومیت از خواب، چه در وضعیت حاد و یا مزمن، منجر به ایجاد مشكلات ذهنی و جسمی می شود، اظهار داشت: میزان خواب پیشنهادی توسط سازمان بهداشت جهانی، برای كودكان ۱۰ تا ۱۳ ساعت، برای نوجوانان ۸ تا ۱۰ ساعت وبرای بزرگسالان باز ۷ الی ۸ ساعت تعیین شده است.
عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشكی تبریز عنوان كرد: محرومیت مزمن از خواب می تواند بعنوان یك عامل استرس زا عمل كند، چون اعمال مغز را مختل كرده و فشار خون و سطح كورتیزول خون (هورمون استرس) را باز بالا می برد و سطح مولكول های پیش التهابی را بیشتر می كند.
علی پور با تاكید بر اینكه نتایج این طرح نشان داده است كه مسئله كمبود خواب باید در سیاست گذاری كلان، به شكل جدی مورد توجه قرار گیرد، اظهار داشت: خواب با كیفیت و كمیت مناسب یكی از عوامل اصلی سلامت جامعه شمرده می شود و امید می رود نتایج این طرح، در راه حل این مشكل راهگشا باشد.
منبع: انجمن پارسیان
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب