ورود غیرمتخصصان به رشته پرپیچ و خم مددکاری اجتماعی
انجمن پارسیان: درحالی رشته مددکاری اجتماعی ایران جایگاه علمی و تخصصی با سابقه 63 ساله در دانشگاه ها پیدا کرده است که اظهارات صاحب نظران این حوزه تخصصی حکایت از ورود افراد غیرمتخصص به این رشته برای ارائه خدمات به مردم را دارد؛ موضوعی که به اعتقاد کارشناسان علاوه بر این که این اقدام نوعی بی احترامی به قانون تلقی می شود، به حرفه، اعتماد مردم و بُعد نظارتی دو وزارتخانه علوم و بهداشت در زمینه آموزش مددکاری اجتماعی هم لطمه وارد میکند.
به گزارش انجمن پارسیان به نقل از ایسنا، مدتی پیش آگهی تحت عنوان «تربیت مددکار اجتماعی در شش جلسه» توسط سازمان تبلیغات اسلامی منتشر شد؛ درحالی این آگهی در رسانه ها منتشر گردید که بدیهی است افراد تنها با شرکت در جلسات آموزشی و حضور در دوره های چند ساعته نمی توانند رشته تخصصی مددکاری اجتماعی را آموزش ببینند.
حتی نگاه کوتاهی هم بر علم و جایگاه مددکاری اجتماعی در ایران حکایت از سابقه ۶۳ ساله این حرفه در دانشگاه ها دارد. رشته ای که در دانشگاه ها جایگاه علمی و تخصصی خودرا پیدا کرده و سالهاست بعنوان رشته ای دانشگاهی در دانشگاه های تابع وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و وزارت علوم در مقاطع مختلف دانشجو جذب می کند و فارغ التحصیلان این حرفه پس از گذراندن ترم های تحصیلی، چند ترم دوره کارورزی و یادگیری روش های مختلف مددکاری اجتماعی و... می توانند وارد عرصه کار و خدمت شوند.
این مساله اما با واکنش هایی از طرف صاحب نظران رشته مددکاری اجتماعی هم همراه بود به طوریکه مصطفی اقلیما، رئیس انجمن علمی مددکاری اجتماعی ایران در نامه ای به رئیس سازمان تبلیغات اسلامی نسبت به انتشار آگهی «تربیت مددکار اجتماعی در شش جلسه» واکنش نشان داد و در قسمتی از سخنان خود اینطور نوشت که: « تعیین عنوان یک حرفه و رشته تحصیلی که ۶۳ سال است در نظام دانشگاهی تدریس می شود، برای یک کارگاه آموزشی شش جلسه ای، آشکارا وهن علم و نظام دانشگاه است. به نظر می آید آن سازمان محترم سهوا چنین اشتباهی را انجام داده، برای اینکه همچنانکه نمی توان کارگاه ها و دوره هایی با عنوان تربیت پزشک، مهندس، فیلسوف یا مجتهد ارائه داد، بدین سبب کارگاه تربیت مددکار اجتماعی نیز کاملا بی معنا و به دور از منطق علمی و عملی است. بی گمان کسانی که این کارگاه را بگذرانند با خیال یا توهم این که مددکار شده اند، ممکنست مرتکب اشتباهاتی شوند که به فجایعی بینجامد. آنگاه چه کسی مسوول خواهد بود؟چگونه می توان چهار سال آموزش علمی و دوره های کارورزی عملی مددکاری اجتماعی را تنها در شش جلسه خلاصه کرد؟.»
از طرف دیگر اما سیدحسن موسوی چلک، رئیس انجمن مددکاران اجتماعی ایران برای جلوگیری از ورود افراد غیرمتخصص به این حرفه بر لزوم تصویب طرح تشکیل سازمان نظام مددکاری اجتماعی جمهوری اسلامی ایران اصرار کرد و یکی از مهم ترین کارکردهای این طرح را در امتداد دفاع از حقوق مردم و ذی نفعان حوزه مددکاری اجتماعی و تعیین صلاحیت حرفه ای کلیه مددکاران جهت فعالیت در عرصه های خدمات اجتماعی کشور دانست.
سید حسن موسوی چلک، رییس انجمن مددکاران اجتماعی ایران با اشاره به تاریخچه مددکاری اجتماعی ایران به ایسنا می گوید: این رشته از مقطع کاردانی تا دکترا در ایران و جهان در دانشگاه های مختلف دولتی، خصوصی، علمی کاربردی و آزاد تهران دانشجو جذب می کند و یک رشته دانشگاهی است. در تمام تعاریف مددکاری اجتماعی همچون در تعریف جدید جهانی مددکاری اجتماعی به این مساله اشاره شده که مددکاری اجتماعی رشته ای دانشگاهی و علمی است؛ همین موضوع گویای این است که مددکاری اجتماعی کار خیر نیست. هرچند که ممکنست مددکار اجتماعی تفکر خیر هم داشته باشد اما این حرفه رشته ای تخصصی است که توسط افراد متخصص باید ارائه خدمت شود.
وی ادامه می دهد: پس هرگونه ورود افراد غیر متخصص، تعرض به حریم تخصصی وعلم و دانش است؛ این تفکر که «هرکسی نیت کار خیر دارد، مددکار اجتماعی است»، مورد تایید نیست.
موسوی چلک با اشاره به تاثیر ورود افراد غیر متخصص به رشته مددکاری اجتماعی بر جامعه می گوید: زمانی که افراد غیر متخصص وارد هر حرفه ای همچون روانشناسی، جامعه شناسی و مددکاری و... شوند، حتی اگر افراد سالم، متعهد و نودوستی باشند، بواسطه نداشتن دانش، مهارت و تخصص و عدم شناخت اصول حرفه ای و پایبندی در اصول استراتژی های مددکاری اجتماعی، با انجام کارهایی، اصول تخصصی و حرفه ای مددکاری اجتماعی را خدشه دار می کنند و این بر خلاف اخلاق حرفه ای است.
رییس انجمن مددکاران اجتماعی ایران با اشاره به بیانیه اخلاق جهانی تاکید می کند: یکی از نکاتی که در این بیانیه مورد اهمیت است این است که افرادی که در این عرصه فعالیت می نمایند باید صلاحیت حرفه ای و تخصصی داشته باشند. کسی که در زمینه مددکاری اجتماعی کار می کند باید به اخلاق حرفه ای پایبند باشد و یکی از نکات اخلاق حرفه ای، برخورداری از صلاحیت حرفه ای است. طبیعتاً انتظار می رود همه کسانی که در زمینه مددکاری اجتماعی کار می کنند، تخصص لازم را داشته باشند.
بگفته موسوی چلک، ورود افراد غیر متخصص به حوزه مددکاری اجتماعی سبب می شود تا خدماتی که این افراد ارائه می کنند در خیلی از مواقع نه فقط به نفع خدمت گیرندگان نباشد بلکه به ضرر آنها باشد. از طرف دیگر از آنجا که وزارت علوم و وزارت بهداشت دانشجوی رشته مددکاری اجتماعی می پذیرد، ورود افراد غیر متخصص به این حوزه، بی احترامی به قانون است. پس اینکه فکر نماییم هر کسی می تواند با برگزاری دوره های چند روزه و چند ساعته مددکار اجتماعی تربیت کند ظلم و خیانت در حق این حرفه است.
وی با اشاره به توسعه رشته مددکاری اجتماعی طی سالهای گذشته در دانشگاه های تهران یادآور می شود: باوجود فارغ التحصیلان رشته مددکاری اجتماعی، ورود افراد غیرحرفه ای بی احترامی به قانون و مقررات است و هم خدماتی که این افراد ارائه می کنند در خیلی از مواقع بجای این که ابرو را بگیرند می زنند چشم را هم کور می کنند؛ برای اینکه تخصص ندارند.
رییس انجمن مددکاران اجتماعی ایران معتقد می باشد که باید پسوند اجتماعی مددکار همیشه گفته شود و فقط نگوییم «مددکار» بلکه بگوییم «مددکار اجتماعی»، تا افراد فکر نکنند می توانند مددکار اجتماعی باشند. تعدادی از سازمان ها می گویند در سازمان ما از نگهبان تا رییس همه مددکار هستند، این تفکر سنتی است. حتی این افراد ممکنست در سازمان های دولتی یا نهادهای عمومی غیردولتی فعال باشند و اینطور نیست که گروهی از بیرون آمده باشند و کار مددکاری را بصورت غیر حرفه ای انجام دهند. بطور مثال در خیلی از سازمان های دولتی، نهادهای عمومی و سازمان های غیردولتی افرادی هستند که در جایگاه مددکاری اجتماعی قرار گرفته اند اما فاقد تخصص هستند.
موسوی چلک با اشاره به اینکه متاسفانه این مساله در طبقه بندی مشاغل هم وجود دارد، خاطرنشان می کند: اخیراً قوه قضاییه استخدامی برگزار می نماید که در وضعیت احراز پست مددکاری اجتماعی همه می توانند شرکت نمایند و این درحالیست که حتی در وضعیت احراز، اولویت با فارغ التحصیلان مددکاری اجتماعی است. در این راستا در دولت قبل مکاتبه کردیم و در بیشتر آزمون ها این مساله رعایت شد. برای این مرحله نیز با قوه قضاییه مکاتبه کرده ایم اما تا حالا پاسخی دریافت نکرده ایم. به نظر می آید این مساله بی تفاوتی و بی توجهی اداری استخدامی به حفظ حریم تخصصی این حرفه است.
وی می افزاید: اگر قبول داریم که مددکاری اجتماعی تخصص است و برای آن از کاردانی تا دکترا رشته های دانشگاهی تعریف کرده ایم، نمی توان کار تخصصی را به هر فردی سپرد و این مساله به حرفه، اعتماد مردم و بعد نظارتی دو وزارتخانه وزارت علوم و بهداشت در زمینه آموزش مددکاری اجتماعی لطمه وارد میکند و خطر آن همه جانبه (هم برای مددکاری، هم حاکمیت، هم مردم و هم دستگاه های ناظر و متولیان آموزش) است.
رییس انجمن مددکاران اجتماعی ایران با بیان اینکه، این که متولیان آموزش مددکاری اجتماعی درباب ورود افراد غیرمتخصص به این حرفه سکوت کرده اند جای تعجب دارد، می گوید: این دستگاهها چگونه اجازه می دهند به حریم دانشگاهی اینطور تعرض شود و سکوت می کنند؟.
موسوی چلک تصریح می کند: این افراد غیرحرفه ای در هرجایی که باشند، چه در بحران، چه در سکونتگاه ها، چه در وضعیت عادی و چه در سازمان های دولتی کار کنند لطمه زا هستند. دانشجوی کارشناسی مددکاری اجتماعی چهار سال تحصیل می کند و چهار ترم دوره کارورزی می گذراند و روش های مختلف مددکاری اجتماعی می آموزد. این درحالیست که به آسانی این روند را نادیده می گیریم و تصور می نماییم به آسانی می توان کار مددکاری اجتماعی انجام داد. فکر می نماییم مددکاری اجتماعی سبد کالا یا نصیحت است، درحالی که اینطور نیست و در تعریف جدید مددکاری اجتماعی نقش مددکار در انسجام اجتماعی، در توسعه اجتماعی، در توانمندسازی اجتماعی و در تحقق عدالت اجتماعی و بهره گیری از علوم اجتماعی است.
وی با اشاره به اینکه هدف مددکاری اجتماعی بهزیستن اجتماعی مردم است، اظهار داشت: به نظر ورود افراد غیر متخصص به این حرفه هرج و مرج را در زمینه تخصصی مددکاری اجتماعی به وجود می آورد. خیلی از این افراد به علت این که اصول مددکاری اجتماعی را نمی دانند، نمی توانند اصول را پیاده کنند؛ تفاوت های فردی را نمی دانند، اصل مشارکت را پیاده نمی کنند، اصل رازداری و پذیرش را بلد نیستند. پروسه مددکاری اجتماعی، فرآیندی بسیار پیچیده و تخصصی است. متاسفانه در خیلی از مواقع ورود این افراد غیرمرتبط اصول، ارزش ها و فرآیندها، مهارت ها، تکنیک ها و مبانی نظری مددکاری اجتماعی را به چالش کشیده است و انتظار می رود دو وزارتخانه علوم و بهداشت بعنوان متولیان صدور مجوز مراکز آموزش عالی دراین زمینه سکوت نکنند. برای اینکه سکوتشان ظلم در حق این حرفه و حرفه های دیگر است. سازمان اداری و استخدامی باید در این عرصه ورود کند.
رئیس انجمن مددکاران اجتماعی ایران در ادامه راه نجات رشته مددکاری اجتماعی از ورود افراد غیرمتخصص به این حرفه را تصویب طرح سازمان نظام مددکاری اجتماعی در مجلس می داند و در این راستا از رییس مجلس می خواهد که انتظار ۶۳ ساله مددکاران اجتماعی را پاسخ دهد و سریع تر این قانون مورد بررسی قرار گیرند برای اینکه در سازمان نظام نخستین شرط داشتن صلاحیت حرفه ای است چونکه این سازمان از صنف خود و از کسانی که از مددکاران اجتماعی خدمت می گیرند دفاع می کند.
عباسعلی یزدانی، مدرس دانشگاه و عضو هیات مدیره انجمن مددکاران اجتماعی ایران نیز در این زمینه به ایسنا می گوید: درباب دعواهایی که به نظر صنفی می رسند موضوع اصلی را باید در رویکرد سیاستی به مقوله تخصص جستجو کرد. وجود افراد متخصص تعلیم دیده و به تبع آن گروههای تخصصی، در دنیای امروز یک امر بسیار حیاتی اند. یکی از مهم ترین خواص تخصصی شدن مشاغل و حرفه ها دغدغه مند شدن افراد است. فرد متخصص در موضوع تخصصی اش به مفهوم واقعی دغدغه پیدا می کند.
وی ادامه می دهد: بطور مثال درباره بحران آب و وضعیت بد تخریب محیط زیست صحبت می شود اما در مردم عادی به ندرت نگرانی واقعی ایجاد می شود. اما یک متخصص با شنیدن یک خبر کوتاه مثل این که ۱۵ درصد آب پشت یک سد کم شده است شاید شب ها خواب به چشمش نیاید چون می داند عواقبش چیست و می داند سالهای آینده چه عوارضی از پی آن ایجاد می شود اما مردم عادی این حس را هیچ گاه پیدا نمی کنند برای اینکه مردم عادی درباره محیط زیست دغدغه ندارند، برای همین هم برای اقناع مردم درباره مسائل بحرانی سفارش می شود که از بمباران خبری و حرفهای ملموس تر و عینی تر و نه عدد و رقم و آمار استفاده گردد.
یزدانی در بخش دیگری از سخنانش می افزاید: کمک کردن به فردی که از زندگی ناامید است یا قصد نابود کردن خود یا دیگری را دارد نیازمند سال ها آموزش تحت نظارت سرپرست است. این همه آمارهای وحشت آور از لطمه های اجتماعی نتیجه واگذاشتن متخصصین و واگذار کردن امور به افرادی است که اصلا دغدغه ندارند. یک مدیر ارشد بدون تجربه کار در یک سازمان وارد آن می شود و بدون توجه به عواقب کارش مدیران تخصصی را به پست های غیرتخصصی می فرستد و افراد دیگری را جای آنها می گذارد که حتی یک صفحه درباره آن موضوع از قبل نخوانده اند. به نظر این مساله از بی اعتقادی یا حتی تنفر از تخصص می آید.
وی یادآور می شود: اما اوضاع از این هم خراب تر شده و فقط اشتباه نمی نماییم بلکه اشتباه ها را نهادینه می نماییم. وقتی مجوز کار به افرادی که بدون گذراندن دوره های جامعه پذیری و دغدغه مندی در دانشگاه ها، ـ منظور مدرک گیری نیست بلکه دغدغه یابی است ـ، داده می شود یعنی این افراد برای انجام "کارهای اشتباه" پشتوانه قانونی پیدا می کنند. این افراد با مجوزهایی که "به اشتباه" می گیرند وارد صنف می شوند و فضای صنف را هم به هم می ریزند.
عضو هیات مدیره انجمن مددکاران اجتماعی ایران با اشاره به اینکه بی نظمی در زمینه های تخصصی سم مهلکی است، می گوید: رقابت های سطح پایین و دم دستی ایجاد می شود که برای کار با مردم لطمه دیده و در معرض لطمه های اجتماعی بسیار خطرناکست. خیلی از لطمه های امروز نتیجه خرابکاری های چندین سال قبل است که امروز به اینجا رسیده اند.
منبع: انجمن پارسیان
این پست را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این پست