ماموریت متفاوت ربات ها و دست رد صنعت كشور به سینه رباتیك
انجمن پارسیان: تهران- صنعت ایران با وجود فراوانی كاربرد ربات ها در صنایع مختلف هنوز اقبال چندانی به این موجود بی جان نشان نداده و این در شرایطی است كه ربات ها حتی در ماموریتی متفاوت می توانند جایگزین نیروی انسانی در موقعیت های پرخطر شوند.
به گزارش خبرنگار علمی ایرنا، دانش رباتیك علمی میان رشته ای متشكل از علوم مهندسی مكانیك، مهندسی برق، كامپیوتر و هوش مصنوعی و مهندسی مواد همینطور شامل طراحی، ساخت، برنامه نویسی و استفاده از ربات ها در رشته های مختلف است؛ به شكلی كه ربات بی جان و روح بتواند مسئولیت های انسانی را در دایره تعریف شده حتی با كیفیت بهتر انجام دهد.
هر چند طرح اصلی ساخت و استفاده از انسان خودكار سابقه دیرینه ای دارد؛ نخستین ربات های برقی مستقل با رفتاری پیچیده توسط ویلیام گری والتر از موسسه عصب شناسی بردن در بریستول انگلیسی سال های 1948 و 1949 طراحی شد.
در پی 70 سالی كه از ساخت و توسعه ربات ها در جهان می گذرد؛ این دانش به علت جذابیت ها و توانایی افزایش بهره وری در صنایع مختلف، همینطور كمك به نیروی انسانی در مواقع خطر مانند اطفای حریق و نجات غریق توانسته است دانشمندان مختلف را به خود جلب كند. همین امر سبب شده است كه مراكز مختلف تحقیقاتی و دانشگاه ها به آموزش این رشته و دانشجویان علاقمند و در حال تحصیل در رشته های مرتبط همچون الكترونیك، مكانیك، نرم افزار و نظایر آن روی آورند.
استفاده از ربات ها در صنایع و یا برای جلوگیری از خطراتی كه نیروی انسانی مانند آتش نشانان را تهدید می كند، امروزه به موضوعی مهم تبدیل گشته است، اما به نظر می رسد در كشورمان هنوز از همه توان علمی در این زمینه استفاده نمی گردد.
به گفته رئیس كمیته ملی رباتیك، آمار دقیقی از میزان استفاده ربات ها در صنایع كشور نیست، اما احیانا تنها 10 درصد از صنایع كشور از ربات های پیشرفته استفاده می نمایند، در حالیكه این آمار در دنیا 60 تا 70 درصد است.
دكتر مرتضی موسی خانی به تازگی در نشست خبری سیزدهمین دوره مسابقات ربوكاپ آزاد تهران افزود: این عدد نشان داده است صنایع كشور نتوانسته اند به سمت به كار گیری ربات های پیشرفته حركت كنند.
در همین حال رئیس دانشكده برق دانشگاه خواجه نصیر طوسی به خبرنگار علمی ایرنا اظهار داشت: در صنایع داخلی بخصوص صنایع خودروسازی از ربات ها زیاد استفاده می شود، برای نمونه كارخانه ایران خودرو در خط تولید از ربات های فراوانی كمك می گیرد اما این ربات ها بومی نیستند.
این امر می تواند به دلایل مختلف روی دهد كه كیفیت پایین ربات های تولید داخل، حمایت نشدن صنعت جوان رباتیك توسط صنایع قدیمی و حتی دولت، همینطور ارتباط ناقص صنعت و دانشگاه و ترس از افزایش نرخ بیكاری به علت جایگزینی نیروی انسانی با ربات ها همچون این دلایل است.
دكتر حمیدرضا تقی راد اضافه كرد: نكته اول بحث اعتماد به دانشگاه است و باید در این زمینه ربات های باكیفیت در دانشگاه ها تولید شود؛ مبحث دوم اقبال صنایع به كالاهای ایرانی است كه در هر دو زمینه ضعف داریم. وقتی تولید ربات ها در سطح مسابقات باقی می ماند؛ گام های بعدی برای صنعتی شدن طی نمی گردد.
وی تصریح كرد: از سوی دیگر صنایع ما هنوز آمادگی پشتیبانی از مراحل رشد طبیعی صنعت رباتیك را ندارند و به رغم توان خوب داخلی، توسعه این دانش هنوز با محدودیت های زیادی روبروست.
جوانان دانشجو و دانش آموز ایرانی با رغبت در مسابقات روباتیك داخلی و خارجی شركت و عناوین خوبی كسب می كنند.
مسابقات ربوكاپ و فیراكاپ دو مسابقه اصلی در این حوزه است كه به صورت جهانی هر ساله برگزار می گردد. مسابقات ربوكاپ توسط فدراسیون جهانی ربوكاپ و فیراكاپ را فدراسیون بین المللی ربات فوتبال برگزار می نماید.
سالانه مسابقات ملی مختلفی هم در سطح دانشجویی و دانش آموزی و آزاد برگزار می شود؛ اما بیشتر علاقمندان برای حضور در روبوكاپ و فیراكاپ تلاش می كنند.
كمیته ملی ربوكاپ ایران و كمیته ملی رباتیك جمهوری اسلامی ایران (فیرا) مسابقات را در سطح ملی در ایران برگزار می كنند و معمولا برگزیدگان این مسابقات به رقابت های جهانی اعزام می شوند.
ربوكاپ آزاد ایران كه هر ساله فروردین ماه در تهران به همت كمیته ملی ربوكاپ و دانشگاه آزاد قزوین برگزار می شود، محمل خوبی برای رقابت هایی است كه علاقمندانی را از خارج ایران هم میزبانی می كند.
این رقابت ها امسال با حضور 478 تیم و 38 تیم خارجی از كشورهایی همچون تركیه، آلمان، چین، آمریكا، هلند، فرانسه، انگلیس، پرو، هند، سنگاپور و كره در سه لیگ اصلی دانش آموزی، دانشجویی و كاربردی روزهای 16 تا 18 فروردین در محل نمایشگاه بین المللی تهران برگزار گردید.
مسابقات سال جاری ربوكاپ آزاد ایران با رونمایی از یك ربات آتش نشان همراه بود كه در لیگ ربات های كاربردی رونمایی گردید و به قول دكتر موسی خانی، دو حادثه تلخ ملی آتش سوزی در پلاسكو و غرق شدن نفت كش سانچی دلیل اجرای كار و توسعه دادن این نوع ربات ها بوده است.
به واقع، فارغ از اینكه صنایع چقدر به سمت به كارگیری ربات ها گام برخواهند داشت و صرف نظر از بحث بر سر بیكاری نیروی كار انسانی به علت استفاده از ربات ها و یا استدلال موافقان ربات ها كه معتقد به افزایش بهره وری هستند، به نظر می رسد تعریف ماموریت های جدید دانش رباتیك و توسعه این علم در حوزه هایی كه بطور قطع نیروی انسانی به آسانی از عهده امور برنمی آید، می تواند به شكلی به توسعه این دانش كمك نماید.
دكتر مرتضی موسی خانی به خبرنگار گروه علمی ایرنا در مورد ربات آتش نشان كه توانایی تحمل دمای 1000 درجه را دارد، اظهار داشت: این ربات در واقع با هدف از بین بردن محدودیت ورود آتش نشانان به میان آتش و دمای بسیار بالا كه حتی پیشرفته ترین لباس های آتش نشانی هم توان تحمل در برابر آن را ندارند، تولید شده است.
این ربات كه محصول مركز تحقیقات مكاترونیك دانشگاه آزاد اسلامی قزوین است، از یك بدنه دو جداره تشكیل شده است كه آب در درون آن می چرخد و به صورت بای پس بیرون می ریزد كه هم بدنه را خنك می كند و هم قابلیت ورود به فضای آتش را بوجود می آورد.
غیر از این، در لیگ ربات های كاربردی هم با عنایت به حادثه غرق شدن كشتی سانچی ربات های زیردریایی مد نظر قرار گرفته بودند. یك ربات زیر دریایی در آزمایشگاه ربات های زیر دریایی دانشگاه آزاد قزوین به طول 90 سانتی متر، عرض 65 سانتی متر و ارتفاع 55 سانتی متر طراحی و تولید شده است. وزن این ربات 50 سانتی متر است كه قادر به انجام عملیات جستجو با عمق 100 متری آب است.
همچنین ماكت كشتی سانچی در اندازه ای مناسب تولید شده بود و تیم ها باید راهكارهایی برای امداد و نجات این كشتی عرضه می دادند.
***رشته مستقل رباتیك در دانشگاه ها باشد یا نباشد؟
با اینكه اقبال صنایع به ربات های تولید داخل یكی از مهم ترین مسایل حوزه رباتیك است، چالش های دیگری هم پیش روی علاقمندان این حوزه وجود دارد.
محمد كوشا از اعضای تیم وی سی سی /VCC از دبیرستان رضا واثقی اصفهان است كه در لیگ مسابقات فوتبالیست وزن آزاد رتبه نخست را به دست آورد.
وی با اشاره به هزینه های فراوان ساخت و توسعه ربات ها ادامه داد: هزینه های ساخت ربات ها را امسال بنیاد فرهنگی امام محمد باقر (ع) تامین كرده است، حدودا برای ساخت هر ربات 8 میلیون تومان هزینه كرده ایم و این یكی از چالش های پیش روی دانش آموزان علاقمند به رباتیك است؛ زیرا معمولا این هزینه ها از جایی تامین نمی گردد.
كوشا همینطور در مورد ادامه تحصیل در دانشگاه توضیح داد: رباتیك بعنوان رشته مستقل در دانشگاه ها تدریس نمی گردد و علاقمندان مجبورند در رشته های نزدیك مانند نرم افزار، مكانیك، برق تحصیل كنند در صورتی كه در دانشگاه های كشورهای دیگر مهندسی رباتیك تدریس می گردد ولی هوش مصنوعی هم در ایران پس از مقطع كارشناسی وجود دارد.
مشكلی كه دكتر تقی راد در مورد آن توضیح داد: این مورد از 5 سال قبل در انجمن علمی رباتیك هم مطرح است؛ از نظر ما تاسیس این رشته در سطح كارشناسی ضرورتی ندارد.
وی ادامه داد: علاقمندان می توانند در یكی از رشته های پایه مهندسی شامل نرم افزار، الكترونیك، مكانیك و مهندسی مواد تحصیل كرده و در مقاطع ارشد و دكتری بسته به علاقمندی خود به رشته های رباتیك، مكاترونیك یا هوش مصنوعی تغییر گرایش دهند.
***مسابقات خوب یا بد؟
یكی از اعضای تیم ام آر ال/MRL از دانشگاه آزاد قزوین هم كه در لیگ فوتبالیست سایز متوسط برگزیده رقابت فنی شناخته شده است، در مورد حمایت های دانشگاه در این زمینه می گوید: یك مشكل فعالان در عرصه رباتیك این است كه به علت سختی مسابقات جهانی فیراكاپ و ربوكاپپ، بیشتر باید روی آمادگی برای مسابقات متمركز شوند و زمان زیادی برای مذاكره با صنایع و تجاری سازی دستاوردهای خود ندارند.
پدرام سلیمی ادامه داد: دلیل دیگر علاقه نداشتن صنایع به استفاده از ربات ها و چالش های فراوان تعامل با آنهاست.
غیر از دشواری مسابقات اصلی ربوكاپ آزاد و فیراكاپ، كثرت مسابقات ملی و استانی هم می تواند بخشی از توجه و نیروی دانشجویان و دانش آموزان علاقمند به این رشته را به خود معطوف كند.
دكتر تقی راد در مورد كثرت مسابقات می گوید: در انجمن علمی رباتیك ما هم موافق تجمیع این مسابقات هستیم؛ اما نمی توان مانع برگزاری مسابقات مثلا در یك دبیرستان برای دانش آموزان علاقمند شد زیرا شركت در مسابقات ملی ربوكاپ آزاد ایران و فیراكاپ به علت دشواری و استرس زیاد برای همه ممكن نیست.
وی اظهار داشت: با این حال، طی 13 سالی كه مسابقات ربوكاپ آزاد برگزار می گردد بسیاری مسابقات ملی دیگر تجمیع شده است.
***نقش فراوان ربات ها در صنایع ماشین سازی چین
با این همه و با گسترش كاربردهای فناوری، گسترش ربات ها و به كارگیری آنها در صنایع بیش از پیش اهمیت پیدا می كند.
جی جون هی/Jijun He سرپرست تیم میراكل 2018/ miracle 2018 از چین كه در مسابقات روبوكاپ مقام دوم را در لیگ شبیه ساز فوتبال دوبعدی به دست آورد، اظهار داشت كه دانش رباتیك در صنایع مختلفی مانند خودروسازی و مكانیك بیشتر قابل استفاده می باشد و در چین هم اكنون در همین صنایع نقش مهمی دارد.
علمی**9157*2017
برای اطلاع از اخبار متنوع علمی و فناوری، با كانال علمی ایرنا در تلگرام همراه شوید:
انجمن پارسیانelm@
https: //telegram.me
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب