با این گل، بهار نمی شود!
انجمن پارسیان: بوشهر هم اکنون مصرف گل یا ماری جوآنا به خاطر دید مثبتی که بین قشر نوجوان و جوان ما رواج یافته، بسیار شدت پیدا کرده است. افراد با الگوبرداری از افراد مشهور مصرف کننده یا کشورهایی که استفاده از این محرک ها را آزاد و قانونی دانسته اند فکر می کنند استعمال این مواد هیچ ضرری ندارد.
اعتیاد به مواد مخدر را باید یکی از چالش های اصلی جامعه جهانی برشمرد که با عنایت به گسترش تجارت آن می توان گفت هیچ ماده ای به اندازه افیون ها این چنین آسان وارد زندگی ملت ها نشده است.
مطابق گزارشات آماری، مصـرف مـواد مـخدر در ایـران نـیز روندی افزایش دارد و در بین انواع ناهنجاری ها، صدمه زاترین و گسترده ترین معضلات است. در کشور ما ۴ تا ۱۰ تیر هفته ملی مبارزه با مواد مخدر نام گذاری شده است که هر چند تلنگری آهسته برای یاداوری هزارباره این زخم کهنه است، اما در این میان آنچه بیشتر از پیش خودنمایی می کند شناخت عوامل کشیده شدن فرد به این ورطه نابودی است که برای رهایی از آن نباید منتظر هیچ واکسنی باشیم.
در راستای شعار سال ۲۰۲۱ میلادی اعلامی از جانب دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد در خصوص این که «حقایق در باره مواد مخدر را به اشتراک بگذاریم تا زندگی ها را نجات دهیم» به سراغ یکی از روان درمانگران اعتیاد هم استانی رفتیم تا با دید علمی تر با راهکارهای پیشگیری آشنا شویم.
ماجد یزدانی در گفت وگو با ایسنا اظهار داشت: در سال های اخیر علاوه بر جوانان گرایش بزرگسلان هم به مواد مخدر در جامعه ما بیشتر شده و به لحاظ آماری تعداد افراد درگیر نسبت به جمعیت، افزایش قابل ملاحظه ای داشته است.
وی اضافه کرد: یکی از نکاتی که بسیار نگران کننده است پایین آمدن متوسط سن اعتیاد به علت تغییر الگوی مصرف است که با اضافه شدن گل، ماریجوانا، حشیش و خیلی از مواد مخدر صنعتی دیگر نه تنها نوجوانان بلکه سنین کمتر از آن هم آلوده این افیون ها شده اند.
این روانشناس بالینی افزود: در گذشته متوسط سنی که فرد برای نخستین بار با مواد مخدر آشنا می شد یا مصرف را تجربه می کرد بین ۱۸ تا ۲۷ سال بود که بیشتر تحت تأثیر استرس های دوران دانشجویی و سربازی اتفتاق می افتاد، اما حالا در استان ما، دختری بچه ۹ ساله مشاهده شده که مصرف کننده هروئین است.
شیوع مصرف گل یا ماری جوآنا در جوانان
در حال حاضر مصرف گل یا ماری جوآنا به خاطر دید مثبتی که بین قشر نوجوان و جوان ما رواج یافته، بسیار شدت پیدا کرده است. آنها با الگوبرداری از افراد مشهور مصرف کننده یا کشورهایی که استفاده از این محرک ها را آزاد و قانونی دانسته اند فکر می کنند استعمال این مواد هیچ ضرری ندارد. یزدانی خاطرنشان کرد: باید آگاه باشیم که در آن کشورها هم همچنان مصرف این توهم زاها برای افراد زیر ۱۸ ممنوع می باشد و قانونی بودن استعمال، تنها بعنوان یک طرح آزمایشی برای کاهش کنجکاوی و ولع در میان جوانان و بزرگسالان در نظر گرفته شده است تا شاید مصرف پایین بیاید.
وی اظهار نمود: هر چند خود این کشورها هم گاهی به شکست این طرح ها اشاره کرده اند و پولی که از فروش مواد مخدر به دست می آید را صرف پیشگیری می کنند.
این روانشناس بالینی با اشاره به اینکه ماری جوانا یا گل که قشر جوانان و نوجوانان را احاطه کرده بسیار مخرب است، اضافه کرد: این مواد از راه دورهمی های ناسالم یا در مدرسه و محیط های آموزشی که کنترل کافی صورت نگرفته است، توزیع می شوند و در هر بار مصرف، با تخریب هزاران سلول مغزی، اختلالاتی مانند اضطراب، افسردگی، توهم، پرخاشگری و فراموش کاری را برای شخص مصرف کننده به وجود می آورند.
وی، این محرک ها را همچون سیگار پل های برای مصرف مخدرهای قوی تر می داند و می گوید: بسیاری ازمصرف کنندگان پس از مدتی سراغ موادی مثل شیشه می روند و، چون این محرک ها علائم ترک جسمی مانند بدن درد ندارند خیلی از افراد خیال می کنند معتاد نشده اند در صورتیکه این یک باور غلط است و این مواد وابستگی و شدید روحی و روانی را منجر می شوند که فرایند ترک را بسیار دشوار می سازد.
یزدانی افزود: این ترکیبات صنعتی، افراد را به شدت ار نظر اجتماعی تخریب می کند و به سمت بعضی از مشکلات و صدمه های منفی جامعه سوق می دهد. آمارها گواه آن است که خیلی از خودکشی ها، دیگر زنی ها و صدمه به افراد خانواده در اثر مصرف این مواد بوده است.
مافیای دارویی هم مقصر است!
این مدرس دانشگاه در مورد باورهای غلط در مورد اعتیاد متذکر شد: برخی تصور می کنند که، چون ترامادول ومتادون به شکل داروهستند و از داروخانه تهیه می شوند دیگر اعتیاد آور نیستند. در صورتیکه اگراین دو قرص سرخود و به دور از نظر پزشک مصرف شوند وابستگی بسیار شدیدتری نسبت به دیگر انواع مخدر مثل تریاک به بار می آورند. منتها تابو اجتماعی برای تریاک به وجود آمده و افراد تحصیل کرده کمتر به آن متمایل می شوند.
یزدانی میگوید: در قشر تحصیل کرده گرایش به موادی مانند ترامادول و متادون که به صورت شربت و قرص تهیه می شوند به خاطر راحتی در حمل و مصرف بدون جلب توجه دیگران، وجود دارد که بسیار اشتباه است.
وی یکی از موارد منفی و ضعف در جامعه ما را نسبت به سایر کشورها، داروخانه ها و مافیایی سیستم دارویی دانست و افزود: ترامادول جز داروهایی است که بسیاری از افراد اعتیادشان با آن شروع شده و از راه داروخانه ها به دست جوانان و نوجوانان ما می رسد. البته باید متذکر شوم که همه داروخانه ها این گونه نیستند، اما در هر صنفی افراد سواستفاده گری که بدون در نظر گرفتن تبعات اجتماعی مبحث فقط به جنبه اقتصادی و مادی می اندیشند، وجود دارد.
وی تصریح کرد: خیلی از درمانگران اعتیاد کشور مخالف طرح واگذاری متادون به داروخانه ها هستند و امیدواریم این اتفاق رخ ندهد. چونکه اگر متادون هم دراختیار داروخانه ها قراردهند یک فاجعه برای درمان اعتیاد کشور صورت می گیرد و عاقبتی بهتر از ترامادولی که در اختیار داروخانه ها بود برای آن متصور نیستیم.
جای خالی آموزش
این روان درمانگر اعتیاد مطرح کرد: در کشورهای پیشرفته از مقاطع ابتدای تحصیلی همزمان آموزش های جلوگیری از اعتیاد شروع می شود. درصورتی که در کشور ما جای خالی این نوع مهارتهای زندگی درآموزش و پرورش بسیار احساس می شود. این آموزش های پیشگیرانه، نه تنها هزینه نیست بلکه سرمایه گذاری است که متاسفانه در اولویت ها قرار نمی گیرد.
یزدانی اظهار داشت: کاش آن قدر که کنکور و موفقیت درآن مهم بود، برای جلوگیری از اعتیاد وسایر صدمه های اجتماعی، مهارت های زندگی هم جز اولویت های ما و خانواده ها قرار می گرفت.
وی با ذکر این که این روزها شایعه شده بود که افرادی که درگیر اعتیاد هستند کرونا نمی گیرند، تایید کرد: در مواردی مشاهده شده افراد برای بهبود دیابت و فشار خون از مواد مخدر استفاده می کنند. درصورتی که متخصصین اعلام نمودند مخدرها درمان هیچ یک از این بیماری ها نیستند و شاید به صورت مقطعی برخی علایم را کاهش دهند که همین هم یک امتیاز منفی برای مصرف مواد است، چونکه افراد گول این نشانه ها را می خورند، فکر می کنند درمان شده اند و پیگیری های پزشکی را انجام نمی دهند.
این مدرس دانشگاه خاطرنشان کرد: اگر همان فردی که فکر می کرد قند خونش به خاطر مصرف تریاک کاهش یافته، درمانش را شروع می کرد در دام اعتیاد نمی افتاد و بدون این که متوجه شود بیماری اش آنچنان پیشرفت نمی کرد.
پیشنهاداتی مخصوص خانواده ها
یزدانی ضن تاکید بر این که هیچ واکسن و درمانی قوی تر از پیشگیری وجود ندارد، اظهار داشت: به صرف این که در خانواده ما اعتیاد نخواهد بود، خیالمان راحت نباشد و حساسیت های لازم را داشته باشیم تا پیشگیری بهتر صورت گیرد.
وی به والدین سفارش کرد: اطلاعات کافی درمورد مواد مخدر وانواع آنرا به دست بیاورند تا بتوانند درمورد مضرات آن عینی با فرزندان خود صحبت کنند. همینطور با عنایت به شرایط سنی آنها از کلیپ، انیمیشن و فیلم های آموزشی استفاده کنند و یک نگرش منفی از مصرف مخدرها و سیگار در فرزندانشان شکل دهند.
این روانشناس تصریح کرد: خانواده ها باید آموزش های پیشگیرانه بخصوص در سنین نوجوانی را جدی بگیرند و دوستان و اطرافیان فرزندانشان را بشناسند، چونکه ۶۰درصد افرادی که برای نخستین بار مواد مخدر را تجربه کرده اند به وسیله گروه های هم سال خود بوده است. همینطور با وضع مقررات، محیط خانه را قانونمند کنند تا صدمه کمتری به درون آن رخنه کند و الگوهای موفق را به فرزندانشان معرفی کنند.
یزدانی در انتها ضمن بیان این که والدین باید باهم هماهنگ باشند و به روز حرکت کنند، پیشنهاد کرد: خانواده ها برای شکلگیری شخصیت سالم در فرزندانشان از تشویق و تنبیه به جا استفاده کنند و مهارت «نه گفتن» را به آنها بیاموزند و جهت شرکت در برنامه های گروهی سالم آنها را تشویق کنند.
تشویق به سمت رهایی
برای رهایی از اعتیاد تصویری که در ذهن اغلب ما نقش می بندد بسته شدن به تخت همراه با تحمل درد فراوان است. یزدانی با رد روش های سنتی بیان نمود: امروزه درمان های جدید اجازه نمی دهند فرد زجر بکشد و به اصطلاح ترک یابویی که فرد در خانه یا درکمپ به شدت اذیت می شد دیگر مورد تایید علم نیست و امکان دارد فرد با مشکلات تنفسی، قلبی و یا حتی تشنج مواجه شود.
وی اعتقاد دارد اگر بخواهیم افراد را به درمان تشویق نماییم راهکارهایی همچون مصاحبه انگیزشی از جانب مشاورها، روانشناس ها و گاهی ورود فرد مصرف کننده به گروه های همیار مانند ان ایNA یا کلاس های کنگره ۶۰، انگیزه آنها را تقویت و دیدشان را نسبت به درمان تغییر خواهد داد.
این مدرس دانشگاه بیان نمود: انگیزه شخص از مراجعه، در روند درمان بسیار تأثیر گذار است. بسیاری از کسانی که به زورافراد خانواده مانند همسر، پدر یا مادر وارد مراکز ترک اعتیاد می شوند نتیجه مطلوبی را به دست نمی آورند. پس خانواده ها باید مراقب باشند درسنین نوجوانانی و جوانانی تنها با نصیحت نمی شود بیماران را تشویق به درمان کرد.
یزدانی اضافه کرد: علایم ترک با عنایت به نوع ماده مصرفی و روش استعمال آن (خوردنی، تدخینی، تزریقی و..) متفاوت می باشد و تا چند روز طول می کشد. بعنوان مثال در مبتلایان به تریاک و هروئین بین ۲ تا ۴ روز علائم ظاهر می شود، اما در مصرف کنندگان متادون این علایم پس از ۳ یا ۴ روز که تازه فرد در کمپ یا مراکز درمانی مستقر شد، بهوجود می آید و گاهی تا هشت روز بعد، ادامه پیدا می کند.
توجه به روان درمانی درمراکز ترک اعتیاد
این روانشناس بالینی تصریح کرد: هم اکنون مراکز و کلینیک های کشورمان وضعیت مناسبی ندارند و یکی از علت های ضعف آنها استفاده از دارو درمانی به جای روان درمانی است که اگر جایگاه روانشناس در این مراکز بخصوص دراستان بوشهر به درستی تعریف شود، شرایط بهتر خواهد شد.
یزدانی خاطرنشان کرد: البته نابسامانی مدیریتی و وجود بعضی از تخلفات در مراکز ترک اعتیاد، در استان و شهر بوشهر بسیار کمتر ازدیگر نقاط کشور است که به خاطر راحتی نظارتی است که در استان های کم جمعیت نسبت به کلانشهرها صورت می گیرد. گواه این ادعا رضایت رجوع کنندگانی است که از کلانشهرها در مراکز بوشهر پذیرش شده اند.
وی تصریح کرد: نخستین چیزی که باید در درمان اعتیاد درنظر گرفت توجه به بعد چند وجهی آن است که از کنار هم قراردادن موارد مختلفی می توان آنرا به سرانجام رساند.
این کارشناس خاطرنشان کرد: درکلینیک های ترک اعتیاد ابتدا باید به مباحث روانشناسی، روان درمانی و مشاوره بسیار توجه گردد و در کنار آن باید دانست برای هر فرد با عنایت به زمان مصرف، نوع وشکل آن و حتی وضعیت جسمی، سن و سایر ویژگی های فردی چه درمانی مناسب تر است، حتی گاهی لازم می شود بیمار را به مکان های مناسب ترو با امکانات بیشتر ارجاع دهیم.
رد پای تنهایی و بیکاری در معضل اعتیاد
ماجد یزدانی خاطرنشان کرد: در ایام اول درمان، جدا شدن از مواد به صورت پرهیز مداری از مصرف انجام می گیرد و لازم است از بعضی داروهای کمکی نیزاستفاده شود تا علایم ترک کاهش پیدا کند. اما باید برای پیشگیری از برخی اختلالات روانی مثل افسردگی نیزاقداماتی صورت بپذیرد که برای برخی از افراد بخصوص مصرف کنندههای محرک های شیشه و آمفیتامین، شاید احتیاج به تجویز داروهای روانپزشکی هم باشد.
وی اظهار داشت: علاوه بر آن باید در جلسات مشاوره دلیل اعتیاد بیماران شناسایی و حل شود. گاهی اوقات پای مشکلات خانوادگی و شکست های عاطفی در بین است که با برگزاری جلسات مشاوره با خانواده متقاضی شرایط را بهتر می کنیم. بعضی از افراد هم به دلیل بیکاری به این معضل گرفتار شده اند که باید به اشتغال آنها توجه گردد تا بیمار پس از ترک کمپ باردیگر به سراغ اعتیاد نرود.
این روانشناسی بالینی ضمن اشاره به این که بعضی از مراکز در کنار درمانگری، دوره های بازآموزی، باز پروری و آموزش های فنی و حرفه ای دارند، اضافه کرد: این مراکز حتی برای اشتغال مراجعان خود هم وام هایی در نظر می گیرند تا بیماران زندگی خویش را جمع و جور کنند. چونکه بیکاری و تنهایی همچون مواردی است که یا افراد را درگیر اعتیاد خواهد نمود یا ترک کنندگان را باردیگر به سمت مصرف بازمی گرداند.
تبلیغاتی با فریب مضاعف!
بارها عباراتی از قبیل ترک کردن در چند ساعت، عوض کردن خون و حتی درمان بدون درد و خماری را شنیده ایم یزدانی معتقد است: این آگهی ها فقط جنبه تبلیغاتی دارند و بیشتر کسانی که جذب آنها شده اند تجربه موثری به دست نیاورده اند.
وی تصریح کرد: این را بدانید که مبحث اعتیاد یک صدمه اجتماعی است که دنیا با آن مواجه می باشد و اگر قرار بود با ۱ یا ۲ ساعت اعتیاد را درمان کرد مانند وضعیت هم اکنون که در مقابل ویروس کرونا با ساخت واکسن، بحران آن درحال مدیریت است، اعتیاد هم حذف می شد.
این روانشناس بالینی تشریح کرد: اعتیاد بعنوان یک بیماری مزمن در مقایسه با امراض جسمی براحتی در چند ساعت یا چند روز درمان نمی گردد و به عبارتی درمان کوتاه مدت و زیر شش ماه پاسخگو نبوده و در دنیا منسوخ شده است و فقط این که یک فرد را درون یک مرکز یا کمپ قرار دهیم و بگوییم از مواد جدا شو و هیچ یک از اقدامات آموزشی، مشاوره ای و درمانی صورت نگیرد به هیچ وجه ثمربخش نخواهد بود.
یزدانی افزود: در اکثرکشورها از کاهش تدریجی مصرف به واسطه داروهای جایگزین استفاده می شود و همزمان با این روش که شاید چندین ماه طول بکشد، آموزش هایی مانند مهارت زندگی هم به فرد داده خواهد شد.
وی خاطرنشان کرد: در سال های گذشته برخی آرایشگاه های زنانه با پیشنهاد موادی که سریع وزن را کاهش می دهد افراد بسیاری در دام اعتیاد فرو بردند. به خاطر داشته باشیم که افزایش وزن هم مانند اعتیاد یک معضل جهانی است، اگر قرار باشد با مصرف کوتاه یک ماده یا دارو کاهش وزن صورت گیرد، ورزش، تغذیه و رژیم های پزشکی به وجود نمی آمد؛ و این هم جز باورهای غلط در جامعه ما است که با آموزش کاهش می یابد.
منبع: انجمن پارسیان
این پست را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این پست