گزارش انجمن پارسیان به نقل از مهر؛
سهم ایران از كیفیت علم دنیا، چهار دهه بعد از انقلاب كجا ایستادیم
به گزارش انجمن پارسیان بررسی استنادات علمی كشورهای مختلف نشان داده است كه چهار دهه بعد از انقلاب اسلامی، سهم ایران از تولیدات علمی با كیفیت دنیا قابل توجه بوده و ایران بر قله كشورهای اسلامی ایستاده است.
به گزارش انجمن پارسیان به نقل از مهر، روند تولید علم ایران در قبل و پس از انقلاب شكوهمند اسلامی نشان داده است كه در دهه چهارم انقلاب توانسته ایم یك درصد استنادات علمی دنیا را به خود اختصاص دهیم. تولیدات علمی ایران بعد از پیروزی انقلاب اسلامی روند رو به رشدی داشته اند اما میزان استنادات به مقالات علمی از اهمیت بیشتری برخوردار می باشد و نشان داده است كه این تعداد مقالات در كجا دیده شده اند و چقدر محققان سایر كشورها به تولیدات علمی ایران استناد كرده اند. بررسی وضعیت استنادات علمی دنیا نشان داده است كه از آغاز سال ۱۹۰۰ میلادی كه روند تولید علم در دنیا شروع شد و همزمان در ایران مقارن با دوره قاجار بود، میزان استنادات علمی دنیا ۳۱ هزار و ۵۵ استناد بوده است. بررسی ها نشان داده است از ۱۹۰۰ میلادی تا ۱۹۷۸ میلادی (۱۳۵۷ شمسی) میزان استنادات علمی دنیا ۱۴۰ میلیون و ۷۶۵ هزار و ۶۳۹ استناد بود و ایران با میزان ۲۱ هزار و ۸۳ استناد سهم یك صدم درصدی (۰.۰۱ درصد) در این استنادات داشته است. در دهه اول انقلاب اسلامی و در فاصله سال های ۱۹۷۹-۱۹۸۸ كه همزمان روزهای آغازین انقلاب، انقلاب فرهنگی و تعطیلی سه ساله دانشگاه ها و جنگ تحمیلی (۱۳۵۷ تا ۱۳۶۷ شمسی) بود وضعیت تولید ایران همپای دوران ۷۸ ساله قبل از آن بود بطوریكه جمهوری اسلامی ایران با وجود وضعیت نامناسب دانشگاهها و شرایط جنگ تحمیلی توانسته بود ۱۶ هزار و ۵۹۵ استناد داشته باشد. در آن زمان دنیا ۱۲۱ میلیون و ۷۴۷ هزار و ۸۹۴ استناد تولیدات علمی داشت و این در حالی بود كه سهم ایران در آن شرایط ویژه یك صدم درصد (۰.۰۱ درصد) از استنادات كل دنیا بود. دهه دوم انقلاب اسلامی جرقه های رشد كیفی علم را نشان داده است. در سال های ۱۹۸۸ تا ۱۹۹۸ میلادی همزمان با سال های ۱۳۶۷ تا ۱۳۷۷ استنادات علمی ایران رشد پیدا كرده است به گونه ای كه سهم ایران از تولیدات با كیفیت علمی به ۰.۰۲ درصد رسید. در این دوره میزان استنادات علمی دنیا ۲۱۰ میلیون و ۲۸ هزار و ۸۵۹ استناد است و جمهوری اسلامی ایران با جهشی سه برابری با ۵۰ هزار و ۷۳۲ استناد، جرقه های رشد را نشان داده است.
وضعیت تولید علم ایران و همینطور تولید علم با كیفیت كه با استنادات می توان بخشی از آنرا سنجید، در دهه سوم انقلاب اسلامی وضعیت بسیار قابل توجهی است. در سال های ۱۹۹۹ تا ۲۰۰۸ میلادی برابر با ۱۳۷۷ تا ۱۳۸۷ سهم ایران از استنادات علمی دنیا به ۰.۳ درصد می رسد. رشدی كه از ۵۰ هزار استناد ناگهان در یك دهه به ۸۸۰ هزار استناد رسید و باعث شگفتی محافل علمی دنیا شد. در آن زمان در دنیا میزان استنادات علمی ۳۰۵ میلیون و ۳۴۷ هزار و ۹۲۶ استناد بود كه در مقابل جمهوری اسلامی ایران با ۸۸۰ هزار و ۸۰۹ استناد توانست سهمی معادل ۰.۳ درصد كل استنادات دنیا را در اختیار بگیرد. اما در دهه چهارم انقلاب اسلامی، كشور توانسته است به حدی از تولیدات علمی با كیفیت برسد كه بیشتر از یك درصد استنادات علمی دنیا در اختیار ایران است. در دهه ۲۰۰۹-۲۰۱۸ همزمان با ۱۳۸۷ تا ۱۳۹۷ از میان ۲۴۸ میلیون و ۵۱۱ هزار و ۲۵۳ استناد علمی دنیا، جمهوری اسلامی ایران با ۲ میلیون و ۶۰۱ هزار و ۲۱۵ استناد توانسته است ۱.۰۵ درصد سهم استنادات علمی را به خود اختصاص دهد. دهه اول استنادات دنیا استنادات ایران دهه دوم استنادات دنیا استنادات ایران دهه سوم استنادات دنیا استنادات ایران دهه چهارم استنادات دنیا استنادات ایران ۱۹۷۹ ۹۷۷۲۹۱۴ ۳۸۹۴ ۱۹۸۹ ۱۵۱۷۱۶۸۵ ۱۳۷۰ ۱۹۹۹ ۲۶۹۸۹۸۴۲ ۲۲۵۶۲ ۲۰۰۹ ۳۰۱۳۹۰۳۳ ۲۵۰۹۷۵ ۱۹۸۰ ۱۰۴۹۳۶۴۲ ۲۸۲۹ ۱۹۹۰ ۱۷۶۶۱۸۸۱ ۱۴۲۸ ۲۰۰۰ ۲۹۲۴۳۸۵۰ ۲۵۰۰۶ ۲۰۱۰ ۳۱۵۸۸۹۷۵ ۲۹۸۷۲۵ ۱۹۸۱ ۱۰۸۷۴۱۷۸ ۱۸۰۴ ۱۹۹۱ ۱۸۱۷۵۶۰۱ ۲۵۱۶ ۲۰۰۱ ۲۹۰۸۸۱۶۸ ۳۳۴۰۳ ۲۰۱۱ ۳۶۹۲۶۶۵۸ ۳۹۵۳۹۳ ۱۹۸۲ ۱۱۳۸۸۶۵۷ ۱۳۵۹ ۱۹۹۲ ۱۹۱۹۳۲۴۰ ۲۲۷۵ ۲۰۰۲ ۳۰۰۶۷۹۹۷ ۴۲۹۱۰ ۲۰۱۲ ۷۰۱۹۹۴۴۶ ۴۸۵۸۶۶ ۱۹۸۳ ۱۲۱۳۷۹۸۳ ۱۱۵۶ ۱۹۹۳ ۲۰۴۹۸۸۸۲ ۳۱۴۳ ۲۰۰۳ ۳۱۰۱۷۵۹۸ ۶۴۵۹۱ ۲۰۱۳ ۲۶۴۳۱۴۵۲ ۳۰۴۸۹۸ ۱۹۸۴ ۱۲۴۷۰۰۷۹ ۱۰۳۹ ۱۹۹۴ ۲۱۱۴۴۸۸۹ ۳۶۲۰ ۲۰۰۴ ۳۱۹۱۷۱۹۷ ۷۷۰۵۱ ۲۰۱۴ ۱۹۸۷۶۰۸۸ ۲۷۵۱۷۸ ۱۹۸۵ ۱۲۸۰۸۹۷۸ ۱۰۴۵ ۱۹۹۵ ۲۳۰۸۰۰۹۴ ۵۱۷۶ ۲۰۰۵ ۳۲۱۲۴۲۰۰ ۹۷۴۸۲ ۲۰۱۵ ۱۵۳۵۶۸۸۵ ۲۴۴۷۵۴ ۱۹۸۶ ۱۳۲۲۳۰۳۸ ۱۰۸۰ ۱۹۹۶ ۲۳۸۱۸۷۱۷ ۶۱۵۰ ۲۰۰۶ ۳۲۰۹۱۸۷۱ ۱۳۲۷۴۱ ۲۰۱۶ ۱۱۵۰۹۶۷۵ ۲۲۱۳۱۹ ۱۹۸۷ ۱۴۰۳۴۵۴۷ ۱۱۶۲ ۱۹۹۷ ۲۵۰۴۵۷۸۲ ۹۵۰۰ ۲۰۰۷ ۳۱۶۹۲۸۸۸ ۱۸۳۱۴۷ ۲۰۱۷ ۵۷۸۷۱۷۴ ۱۰۶۶۰۳ ۱۹۸۸ ۱۴۵۴۳۸۷۸ ۱۲۲۷ ۱۹۹۸ ۲۶۲۳۸۰۸۸ ۱۵۵۵۴ ۲۰۰۸ ۳۱۱۱۴۳۱۵ ۲۰۱۹۱۶ ۲۰۱۸ ۶۹۵۸۶۷ ۱۷۵۰۴ سهم ایران ۰.۰۱ درصد سهم ایران ۰.۰۲ درصد سهم ایران ۰.۳ درصد سهم ایران ۱.۰۵ درصد در چهل سالگی انقلاب اسلامی در پله شانزدهم علم دنیا ایستاده ایم اما وضعیت تولید علم ایران هم نشان داده است كه در سال ۹۷ و چهلمین سالگرد انقلاب اسلامی به اذعان آخرین داده های مستخرج از معتبرترین پایگاه استنادی جهان (ISI) كه در سال ۹۷ انتشار یافته است، جمهوری اسلامی ایران توانسته است برای اولین بار، در زمره ۱۶ كشور برتر دنیا از منظر تولید علم قرار گیرد. جدیدترین داده های استخراج شده از پایگاه استنادی وبگاه علم (WOS) در سال ۲۰۱۸ نشان داده است رتبه و جایگاه جمهوری اسلامی ایران در جایگاه ۱۶ دنیا قرار دارد.
مقالات برتر بعنوان یك شاخص كیفی در تولیدات علم دنیا مطرح است. همچنین، از نظر كمیت و تولید علم، آخرین داده های مستخرج از WoS نشان داده است كه پژوهشگران جمهوری اسلامی ایران تا آخر سال ۲۰۱۸ میلادی كماكان با بیشتر از ۵۱ هزار مدرك علمی و مشاركت حدوداً ۲ درصدی از كل انتشارات علمی دنیا جایگاه شانزدهم جهان را كسب كرده اند.
وضعیت تولید علم و استنادات علمی در بین كشورهای اسلامی دانشمندان ایرانی در آستانه ورود به چهارمین دهه انقلاب شكوهمند اسلامی، در قله علم جهان اسلام ایستاده اند و از میان ۵۷ كشور اسلامی در سال ۲۰۱۸، جمهوری اسلامی ایران با انتشار ۳۷۱ مقاله برتر جایگاه نخست و سایر كشورها در رتبه های دیگر قرار دارند. رتبه جهانی كشورهای برتر اسلامی از نظر تعداد مدارك نمایه شده در پایگاه علمی WoS در سال ۲۰۱۸ از آن حكایت می كند كه ۱۰ كشور برتر اسلامی از نظر كمیت تولید علم، در بازه رتبه شانزدهم تا پنجاه و ششم جهانی هستند. جمهوری اسلامی ایران و تركیه در بین ۲۰ كشور نخست جهان قرار گرفته و ۸ كشور اسلامی دیگر در بین ۶۰ كشور نخست جهان قرار دارند.
همینطور اطلاعات این پایگاه نشان داده است كه پژوهشگران ایران اسلامی در سال ۲۰۱۸ برای اولین بار رتبه نخست را در بین ۵۷ كشور اسلامی و هم رتبه ۱۸ جهان را در انتشار مقالات برتر از آن خود كرده اند.
پایگاه استنادی شاخص های اساسی علم (ESI) هم اطلاعات مهم و كیفی را در قلمروهای موضوعی ۲۲ گانه و برخی شاخص های علم سنجی به كار رفته همچون مقالات داغ و پراستناد و مقالات برتر ( Top papers) را در طول ۱۰ سال اخیر نشان داده است و جمهوری اسلامی ایران با ۳۷۱ مقاله برتر تنها كشور اسلامی است كه در میان ۲۰ كشور نخست جهان دیده می شود.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب